به روند طبیعی، تولد نوزاد از مادر باردار را زایمان طبیعی گویند. در این روند به صورت منظم طی مراحل بارداری کارهایی انجام می‌شود که باعث زایمان راحت برای مادر و نوزاد خواهد شد. در زایمان طبیعی به علت دردهایی که برای مادر وجود دارد، باید ورزش، تغذیه و توصیه‌های متخصص زنان و زایمان توجه شود. در این مقاله مراحل زایمان طبیعی، مزایای این نوع زایمان برای مادر و معایب این زایمان را بیان می‌کنیم.
علائم زایمان طبیعی
تاریخ دقیق زایمان طبیعی برای کسی قابل پیش بینی نیست اما حدود زایمان بیش از مدت زمان انتظار برای سزارین است. حتی ممکن است در مواردی تاریخ تولد نوزاد چند روز با تغییر همراه باشد. علائمی وجود دارد که زمان شروع زایمان را مشخص می‌کند، عبارتند از:
- پایین آمدن ورم شکم و احساس سبکی: یکی از علائم زایمان طبیعی، کاهش ناگهانی ورم شکم است که این اتفاق به علت چرخیدن جنین و قرار گرفتن سر جنین به سمت پایین است. در این حالت فشار از روی ریه برداشته شده و تنفس برای مادر راحت‌تر می‌شود. قرار گرفتن نوزاد در لگن مادر باعث فشار بر روی مثانه خواهد شد و که در نهایت تکرار ادرار ایجاد می‌شود. این علائم ممکن است، چند هفته قبل از زایمان پدید آید اما در زایمان‌های طبیعی بعدی فرد اینگونه نباشد و علائم چند روز قبل از زایمان به وجود آید.
- خروج ترشحات به همراه خون از واژن: زمانی که دهانه رحم باز می‌شود، مایع مسدود کننده دهانه رحم از ورود عفونت به رحم جلوگیری می‌کند. ترشحاتی از مجاری به همراه خون خارج می‌شود که این از علائم شروع انقباضات رحم برای تولد نوزاد است.
- پارگی کیسه آب: یکی دیگر از علائم شروع زایمان طبیعی، پاره شدن کیسه آب است که این اتفاق گاهی پیش از شروع دردهای زایمان رخ میدهد یا در حین شروع انقباضات و درد زایمان رخ میدهد. دردهای زایمان طبیعی ممکن است 24 ساعت قبل از زایمان شروع شود. در صورتی که بعد از شروع درد روند تولد نوزاد شروع نشود، متخصص زنان و زایمان تصمیم به زایمان سزارین برای تولد نوزاد می‌گیرد، زیرا ممکن است سلامت مادر و نوزاد در خطر باشد.
- انقباضات رحمی: با نزدیک شدن به زمان زایمان طبیعی، عضلات رحم دارای انقباضات نامنظم و دوره‌ای هستند. در زمان زایمان طبیعی این انقباضات رحمی به منظم و فاصله کوتاه رخ میدهد که نشان دهنده درد زایمان و شروع روند زایمان طبیعی است.
- بروز اسهال در مادر: با رسیدن زمان زایمان طبیعی گاهی مادر دچار اسهال مکرر می‌شود.
مراحل زایمان طبیعی
زایمان طبیعی از سه مرحله تشکیل می‌شود. در ادامه، این سه مرحله از زایمان طبیعی را با جزئیات بیان می‌کنیم:
مرحله اول زایمان
این مرحله دارای سه بخش نهفته، فعال و انتقالی است:
- نهفته یا پنهان: این مرحله از درد کمتری نسبت به سایر مراحل زایمان برخوردار است. در این مرحله به مرور انقباضات رحم افزایش یافته و این امر سبب باز شدن و نازک شدن دهانه رحم می‌شود. در صورتی که این انقباضات رحمی دارای نظم باشند، دهانه رحم برای تشخیص دقیق زمان زایمان به صورت مرتب بررسی می‌شود.
- مرحله فعال: در این مرحله دهانه رحم با سرعت بیشتری باز می‌شود و با ایجاد هر انقباض در رحم، درد شدید در ناحیه شکم و کمر احساس خواهد شد. در مرحله فعال زایمان طبیعی، خانم باردار در ناحیه باسن و مقعد احساس فشار به وجود می‌آید. پزشکان توصیه می‌کنند تا زمان باز شدن کامل دهانه رحم از وارد کردن فشار اضافی خودداری کنید.
- مرحله انتقال: در این مرحله، دهانه رحم به اندازه کامل یعنی به میزان 10 سانتیمتر باز می‌شود. انقباضات عظلات رحم شدت یافته و باعث بروز درد شدید در فواصل بسیار کوتاه و مدت بیشتر می‌شود.
مرحله دوم زایمان
در مرحله دوم زایمان طبیعی که با باز شدن کامل دهانه رحم شروع می‌شود، تا زمان تولد کامل نوزاد ادامه دارد. در مرحله دوم که انقباضات رحمی بسیار شدید است با کمک فشار وارد کردن مادر، نوزاد وارد مجاری رحم و واژن می‌شود و به علت نرم بودن استخوان و جمجمه نوزاد عبور از کانال راحت‌تر می‌شود. اگر وارد کردن فشار با انقباضات رحمی همراه باشد، برای مادر تاثیر بیشتری داشته و نوزاد سریع‌تر از رحم خارج می‌شود.
برای تحمل درد، نفس عمیق بکشید زیرا این کار باعث آرامش و تحمل درد مادر می‌شود. در انتها با خارج شدن نوزاد از ناحیه تناسلی، زایمان پایان می‌یابد. بعد از خروج سر نوزاد از واژن، عمل مکش و ساکشن برای خارج کردن مایع آمنیوتیک و مخاط دیگر از دهان و بینی نوزاد انجام می‌شود.
مرحله سوم زایمان طبیعی
در مرحله آخر زایمان طبیعی، جفت وظیفه تغذیه نوزاد در رحم را داشته که بعد از خروج جنین، از بدن مادر خارج می‌کنند که ممکن است تا 30 دقیقه به طول انجامد.
نحوه تسکین درد زایمان طبیعی
مدت زمان روند زایمان طبیعی افراد متفاوت بوده و به دفعات زایمان بستگی دارد. در اولین تجربه زایمان طبیعی، روند زایمان تا 14 ساعت طول می‌کشد اما در دفعات بعد، روند درد زایمان کوتاه‌تر می‌شود. برای تسکین درد در روند این نوع زایمان، آموزش‌هایی مانند کنترل تنفس و مدیتیشن توسط متخصص زنان به مادران باردار در ماه‌های آخر داده می‌شود.
کاهش درد زایمان طبیعی با دارو
برای کاهش درد زایمان، داروهایی توسط دکتر زنان تجویز می‌شود. این داروها برای مادر و نوزاد بدون ضرر بوده اما نباید به طور خودسرانه مورد استفاده قرار گیرد زیرا گاهی عوارض خطرناکی به همراه دارد. این داروها در دو دسته داروهای تسکین دهنده درد و داروهای بیهوشی قرار دارند:
داروهای ضد درد
این دسته از داروها از طریق عضله یا وریدی تزریق می‌شوند. روند افتاده از این داروها به این صورت است که مقداری از این دارو به داخل مایع نخاعی برای بیحسی سریع تزریق می‌شود که به این روش بیحسی نخاعی یا اسپاینال گویند. روند روش دیگر با وارد کردن کاتتر، داروی مسکن به اطراف مایع نخاع به صورت مداوم تزریق می‌شود و بیحسی موضعی به وجود می‌آید که به این روش بیحسی اپیدورال گویند. تزریق به هر دو روش ممکن است، عوارضی برای مادر و جنین داشته باشد. برخی از این داروها در بروز سردرد و کاهش فشار خون تاثیر دارد که سلامت جنین را به خطر می‌اندازد.
داروهای بیهوشی
این دسته از داروها حس و حرکت عضلات را از بین برده و درد را به طور کامل بهبود می‌بخشد. در این روش به علت تزریق داروی بیهوشی، مادر به خواب موقت رفته و روند زایمان را احساس نمی‌کند.
تسکین درد زایمان بدون دارو
روش‌های دیگری برای کاهش درد زایمان وجود دارد، مانند: طب سوزنی، هیپنوتیزم و تغییر وضعیت مادر در هنگام بروز درد. توصیه می‌شود در صورت توانایی بدنی برای نداشتن عوارض دارو بر سلامت نوزاد، درد را تحمل نمایید.
بدون دیدگاه