هیستروسکوپی برای معاینه دقیق رحم

رحم در دستگاه تناسلی بانوان از مهمترین بخش‌ها بشمار رفته که سلامت آن برای حفظ و رشد جنین مورد اهمیت است. متاسفانه گاهی رحم بنا به دلایل اکتسابی یا وراثتی دچار اختلالاتی می‌شود که باید از راه‌های درمانی از جمله هیستروسکوپی برای بهبود آن کمک گرفت.

هیستروسکوپی روشی برای بررسی دهانه و داخل رحم است که با استفاده از ابزار تخصصی هیستروسکوپ انجام می‌شود.

آشنایی با هیستروسکوپ

هیستروسکوپ، لوله‌ای بسیار نازک است که برای بررسی‌های دقیق دهانه و داخل رحم، توسط پزشک وارد واژن و رحم می‌شود. این لوله برای فرد بیمار حین معاینه، درد چندانی به همراه ندارد. در انتهای لوله هیستروسکوپ، لنز دوربینی وجود دارد تا تصاویر بدست آمده از محیط واژن و رحم را در مانیتور برای دکتر زنان قابل مشاهده سازد.

هیستروسکوپی چیست؟

هیستروسکوپی در دسته روش‌های تشخیصی درمانی قرار دارد که امکان معاینه دقیق داخل رحم و وجود خونریزی‌های غیر طبیعی رحمی را برای متخصص زنان فراهم می‌سازد. این روش در مدت زمان کوتاه 10 الی 15 دقیقه به پایان رسیده و فرد می‌تواند، پس از پایان معاینه همانند قبل به فعالیت‌های روزمره خود ادامه دهد و نیازی به استراحت یا گذراندن نقاهت ندارد.

بسیاری از متخصصین زنان این کار را در مطب با استفاده از بی‌حسی موضعی انجام می‌دهند و برخی دیگر در صورت صلاحدید این تکنیک را در بیمارستان با استفاده از بیهوشی عمومی پیش می‌برند.

انواع هیستروسکوپی

هیستروسکوپی دارای دو نوع تشخیصی و درمانی است که به هر یک از آنها اشاره‌ای مختصر خواهیم داشت:

هیستروسکوپی تشخیصی

از این روش برای بررسی و تشخیص بیماری‌های رحمی استفاده می‌شود. مانند:

• ناباروری
• سقط مکرر جنین
• بررسی دلایل درد لگن
• بررسی دقیق محل آیودی
• بررسی علل پیدایش فیبروم رحم
• تشخیص علل خونریزی‌های غیرطبیعی

هیستروسکوپی درمانی

این روش پس از تشخیص بیماری‌های غیرطبیعی رحمی کاربرد ویژه‌ای دارد. هیستروسکوپی درمانی تقریباً مشابه با تشخیصی بوده و تنها تفاوت آن، این است که قابلیت وارد کردن ابزاری مانند قیچی، الکترود، لیزر و … به درون رحم را دارد. عمل هیستروسکوپی درمانی گاهی همزمان با لاپاراسکوپی تشخیصی انجام گرفته و جایگزینی مناسب برای جراحی‌های باز است.

زمان مناسب برای انجام هیستروسکوپی حدود پنج تا هفت روز بعد از پایان یافتن دوره قاعدگی است زیرا در این بازه زمانی، شرایط درون رحم برای معاینه و بررسی‌های بیشتر بسیار مناسب است.

دلایل استفاده از هیستروسکوپی

هیستروسکوپی علاوه بر داشتن دوران نقاهت بسیار کوتاه و نسبی، کمترین میزان عوارض را برای افراد دارد. مهمترین مزیت آن، تشخیص بیماری‌های رحمی بوده که از بروز بسیاری بیماری‌های ناخوشایند نیز جلوگیری می‌کند.

همچنین این روش دارای مزایای زیر است:

• گرفتن نمونه از بافت (بیوپسی)
• برداشتن پولیپ رحم
• حذف تومورهای فیبروئیدی
• جلوگیری از خونریزی‌های غیر طبیعی واژن
• حذف لایه پوشاننده آندومتر
• ادامه خونریزی بعد از یائسگی
• خارج کردن دستگاه آیودی از رحم
• مشاهده نتایج غیرطبیعی تست پاپ اسمیر

روند انجام هیستروسکوپی

همان طور که گفته شد، با توجه به شرایط فرد مراجعه کننده، متخصص زنان یکی از نحوه انجام عمل به صورت سرپایی یا بیهوشی را انتخاب می‌کند. قبل از هیستروسکوپی به فرد یادآوری می‌شود که حتماً مثانه خود را به طور کامل از ادرار تخلیه کند.

فرد بر روی تخت مخصوص دراز کشیده و پاها را در قسمت رکاب قرار می‌دهد تا به اندازه مورد نیاز از یکدیگر باز شوند. در این مرحله ابتدا دهانه واژن را ضدعفونی و سپس لوله هیستروسکوپ را به آرامی وارد واژن و رحم می‌کنند. مایع مخصوص برای معاینه واضح‌تر را تزریق و تمامی نواحی را مورد معاینه قرار می‌دهند. در صورتی که پزشک مورد مشکوکی مشاهده نماید، حتماً از آن نمونه‌برداری می‌کند تا سایر آزمایشات مورد نیاز انجام شود.

مراقبت های بعد از هیستروسکوپی

اکثر بانوان بعد از انجام این کار دچار انقباضات رحمی و لکه بینی یا خونریزی‌های مشابه با دوران عادت ماهانه هستند که کاملاً طبیعی بوده و جای نگرانی ندارد. در صورتی که این علائم به جای روند بهبود، شروع به افزایش کرد حتماً پزشک خود را مطلع سازید.

آیا هیستروسکوپی عوارض دارد؟

مهمترین نکته برای این روش تشخیصی این است که در برخی افراد عوارض جانبی مختصری ایجاد می‌کند که جای نگرانی ندارند اما اگر هر یک از موارد گفته شده شدت یافت، حتما آن را با متخصص زنان خود در میان بگذارید.

• التهاب در ناحیه لگن
• در برخی موارد نادر عفونت
• خونریزی جزئی واژینال یا لکه بینی
• خراشیده شدن دهانه رحم هنگام ورود هیستروسکوپ

هیستروسکوپی چقدر درد دارد؟

آستانه درد در هر فرد کاملاً متفاوت است و نمی‌توان به قطع ذکر کرد که تمامی افراد به یک میزان درد را تجربه می‌کنند. ناگفته نماند که قبل از شروع روند این روش، از بی‌حسی موضعی استفاده می‌شود و فرد حین انجام هیستروسکوپی هیچگونه دردی احساس نمی‌کند. بیشتر افراد پس از بین رفتن بی‌حسی، اظهار دارند که در ناحیه واژن خود احساس ناخوشایندی دارند و این حس در مدت زمان کوتاهی برطرف می‌شود.