کیست تخمدان یکی از بیماریهای شایعی است که بعضی خانمها در طول زندگی به آن دچار میشوند و این موضوع برایشان بسیار نگران کننده است. کیست تخمدان به مرور سبب انسداد مجاری واژینال میشود که امروزه با استفاده از روشهای پزشکی حرفهای و نوین، درمان انجام میشود.
کیست تخمدان چیست؟
کیست تخمدان بافتهای سرطانی اما خوشخیم هستند که اغلب درونشان حاوی مایعاتی است. این نوع کیست به دوره سنی بانوان ارتباطی ندارد و در هر سنی ممکن است خانمها یا حتی دختران جوان آن را تجربه کنند.
انواع کیست تخمدان
کیستهای تخمدان دارای انواع گوناگونی هستند که در ادامه آنها را بیان کردیم:
کیست فولیکولی یا ساده
متداولترین و رایجترین کیست تخمدان که خانمها را درگیر میکند، از نوع ساده یا همان کیست فولیکولی است. کیستهای ساده تخمدان اغلب در مدت زمان کوتاه حدود دو ماه بهبود مییابند. ماهیت این نوع کیستها، خوش خیم بوده و به طور معمول با هیچ علامتی همراه نیستند، اما بهتر است افرادی که به کیستهای ساده تخمدان مبتلا هستند، حتماً مورد بررسی و معاینه دکتر زنان قرار بگیرید.
کیست بدخیم
همانطور که از نام این نوع کیستها مشخص است، بدخیم و سرطانی بوده و یکی از بدترین ویژگی آنها این است که علائم خود را بسیار دیر بروز میدهند. بیشتر افراد بسیار دیر متوجه کیست تخمدان بدخیم در بدن خود میشوند که درمان را بسیار سخت و پیچیده میکند اما توصیه میشود تمامی افرادی که به این نوع کیست مبتلا هستند، بدون اتلاف وقت حتماً به بهترین متخصص زنان مراجعه نمایند.
کیست اندومتریوئید
این نوع کیستها به کیست شکلاتی نیز معروف هستند که دلیل پیدایش آنها در بدن بانوان اغلب عوامل ژنتیکی و ارثی است. در ارتباط با این دسته از کیستهای تخمدان هنوز اطلاعات کاملی وجود ندارد اما بهتر است زیر نظر پزشک، مورد معاینه تخصصی قرار گیرند.
کیست درموئید
کیستهای درموئید در دسته کیستهای خوش خیم بوده و با عنوان تراتوم بالغ شناخته میشوند. این نوع کیست تخمدان بیشتر در خانمهای متاهل جوان مشاهده میشود که معمولاً تا اندازه حدود 12 الی 15 سانتیمتر نیز رشد میکنند. این بافت ممکن است با بافتهای چربی و مو همراه باشد.
کیست فولیکولار
کیستهای فولیکولار اغلب زمانی ایجاد میشوند که فولیکولهای بالغ بریزند و از بین بروند. این دسته از کیستها معمولاً در دوران تخمکگذاری به وجود میآیند. از نظر اندازه به حدود 5 الی 7 سانتیمتر میرسند. طبق آمارهای پزشکی حدود 20 درصد از بانوان به کیست فولیکولار مبتلا میشوند که معمولاً بدون علامت هستند.
کیست هموراژیک
کیستهای هموراژیک در دسته کیستهای عملکردی هستند که به طور کلی با دردی شدید در ناحیه شکم در یک سمت بدن بروز میکنند.
اندازه کیست تخمدان چقدر است؟
ابتدا قبل از اینکه در ارتباط با اندازههای کیست تخمدان بدانید، بهتر است اطلاع داشته باشید که دو تخمدان در دو طرف رحم قرار دارد که دارای اندازه کوچکی هستند. بعد از دوره عادت ماهیانه یک تخمک از تخمدانها آزاد میشود و به لوله رحم منتقل میشود. حال این نکته مهم است که اگر فولیکول یا همان تخمک آزاد نشود، رشد کرده و کیست در این ناحیه به وجود میآید. در اکثر موارد مراجعه کننده، اندازههای کیست تخمدان کوچک است و گاهی خود به خود از بین میروند اما در موارد پیشرفتهتر اندازه کیست تخمدان افزایش مییابد که با درد و خونریزی همراه میشود.
اندازه کیست تخمدان خوشخیم
برای درمان کیستهای خوشخیم تخمدان، در مرحله اول از داروهای هورمونی استفاده میکنند. اندازه این نوع کیستها معمولاً تا حدود 8 سانتیمتر نیز میرسد که گاهی در اندازههای بزرگ کیست تخمدان خوشخیم، از جراحی نیز استفاده میکنند.
اندازه کیست تخمدان بدخیم
کیستهای بدخیم تخمدان معمولاً روند افزایش اندازه دارند، به این معنا که ممکن است اندازه کیست تخمدان فرد در ابتدا حدود دو سانتیمتر باشد و با اینکه روند درمانی در حال انجام بوده، اما افزایش اندازه داشته باشد و به عنوان مثال به پنج سانتیمتر رسیده باشد.
چه افرادی بیشتر در معرض ابتلا به کیست تخمدان هستند؟
برخی از افراد که در معرض ابتلا به کیست تخمدان هستند، عبارتاند از:
- اشخاصی که بالای پنجاه سالگی هستند.
- خانمهایی که در دوران یائسگی هستند.
- بانوانی که بینظمی شدید پریودی دارند.
- خانمهایی که در سن بالا برای بارداری اقدام میکنند.
بسیاری از بانوان مبتلا به کیست تخمدان برای رفع این مشکل به طور خودسرانه از قرصهای ضد بارداری استفاده میکنند که این کار اصلاً توصیه نمیشود و بهتر است فرد حتماً زیر نظر متخصص زنان باشد.
روش های درمان کیست تخمدان
بسیاری از انواع کیستهای تخمدان به طور خوبه خود بهبود مییابند و حتی ممکن است گاهی هیچ علائمی برای فرد نداشته باشند و شخص متوجه این مشکل خود نشود.
برای درمان کیستهای خوشخیم تخمدان از درمانهای دارویی استفاده میکنند که در صورت عدم نتیجه از جراحی استفاده میکنند.
کیستهای بدخیم باید تحت جراحی قرار بگیرند و به علاوه درمان دارویی نیز به طور همزمان انجام میشود. دو نوع جراحی لاپاراسکوپی (جراحی بسته) و لاپاروتومی (جراحی باز) برای درمان کیست بدخیم تخمدان وجود دارد که بسته به شرایط فرد مورد استفاده قرار میگیرد.
کیست تخمدان چقدر خطرناک هستند؟
کیستهای تخمدانی اکثراً غیرسرطانی هستند اما باید حتماً تحت بررسیهای متخصص زنان قرار بگیرند. این مسئله نباید سبب شود تا افراد درمان کیست تخمدان را جدی نگیرند. کیست تخمدان پنجمین رتبه مرگ و میر بانوان را به خود اختصاص داده است.
آیا بعد از یائسگی امکان ابتلا به کیست تخمدان وجود دارد؟
کیست تخمدان اغلب در بانوان بالای 50 سال به وجود میآید اما این نکته بسیار مهم است که هر چه بازه سنی فرد مبتلا به کیست تخمدان بیشتر باشد، احتمال اینکه کیست ماهیت سرطانی داشته باشد نیز بیشتر است. بنابراین امکان به وجود آمدن کیست تخمدان بعد از یائسگی نیز همچنان وجود دارد.
بدون دیدگاه